De zomer van 1969 staat op muzikaal gebied bekend als de zomer wanneer de moeder aller festivals plaatsvond: het legendarische Woodstock festival.
Vorig jaar ontdekte ik dat in diezelfde zomer ook het Ann Arbor bluesfestival plaatsvond. Zogezegd het allereerste bluesfestival, georganiseerd door een stel blanke studenten.
Er bestaan geen filmopnamen van het festival maar wel geluidsopnames en foto’s die vorig jaar mooi gebundeld werden in een box door Third Man Records. En ja, wat had ik daar graag bij geweest.
Nu ontdek ik dat Ann Arbor niet het allereerste bluesfestival was.
Fat Possum Records bracht zonet op Youtube een documentaire over een bluesfestival dat in juni 1969 plaatsvond in Memphis. Waar zowel zwarte bluesiconen als Bukka White en Fred McDowell optraden als jong blank bluesgeweld als Johnny Winter.
Hier werd wel gefilmd.
Net als tijdens Woodstock dus, de Woodstockfilm ging kort na het festival de wereld rond en deed menig jongere, al dan niet met bloemen in het haar, dromen…
Maar wat ook nog plaatsvond in die zelfde zomer van 1969 en waar tot voor kort niemand iets van wist was het ‘Harlem Cultural Festival’. Een festival dat 6 zondagen, verspreid over de zomer, werd georganiseerd in het Mount Morris Park midden in Harlem, een zwarte wijk in New York.
Er traden zwarte artiesten op voor de zwarte bevolking van Harlem. Het festival was gratis. Het werd georganiseerd in de nasleep van de moord van Martin Luther King. Na de dood van King ontstonden er veel onlusten in de Vs, ook in Harlem. Om de bevolking tot kalmte te brengen, om wat positiviteit te brengen kwam het idee om het gratis Harlem Cultural Festival te organiseren.
Ook dat festival werd van begin tot eind gefilmd. Een zwart festival voor een zwart publiek werd niet interessant genoeg gevonden. De beelden werden dus nooit tot een film verwerkt en kregen nooit het daglicht te zien.
Tot Questlove, drummer van de het geweldige The Roots, er lucht van kreeg. Hij vond de beelden en stond versteld van wat er daar allemaal heeft plaatsgevonden.
De allergrootsten van de zwarte muziekscene traden er op. Dé grote figuren van al die zwarte genres: blues, gospel, jazz, funk, soul. En dan denken wij spontaan aan figuren als B.B. King, Mahalia Jackson, Sly & The Family Stone, Stevie Wonder, Nina Simone of Max Roach. En ja hoor, zij tekenden allen present. Maar er was evenzeer Afrikaanse muziek te horen als Cubaanse als… De zwarte muziek in zal zijn facetten belicht.
De sfeer die er hing en die zo mooi in beeld werd gevat is magisch.
Questlove had het lumineuze idee ooggetuigen van toen op te zoeken en aan het woord te laten. Zowel onbekende festivalgangers als artiesten die er optraden zoals Mavis Staples.
De docu rijgt het ene hoogtepunt na het andere aan elkaar: een piepjonge Stevie Wonder die een magistrale drumsolo ten berde geeft, Nina Simone die de revolutie predikt, Sly & The Family Stone die het aandurfde om op die heilige, zwarte grond een blanke drummer mee op het podium te nemen, The Fifth Dimension die, met een ei in de broek, (blanke) ’pop’ muziek durfde te brengen, bijpassende dansjes incluis (weten we ineens waar Nicole en Hugo de mosterd haalden). Voor mij persoonlijk was het absolute hoogtepunt het moment dat Mavis Staples samen met Queen of gospel Mahalia Jackson de Gospel classic ‘Take my Hand, Precious Lord’ te berde brengen.
Dat een blanke, ongelovige, middleclass Europeaan deze op en top zwarte, religieuze muziek, ontstaan uit slavenleed zo hart voelt en ‘begrijpt’, dat die muziek, zo hard binnenkomt en tot tranen toe beroert weet dat dit niet zo maar muziek is dat niet op zomaar een festival werd gezongen voor zomaar een publiek.
Daar, midden in dat park in die beruchte zomer van 1969 vond magie plaats. En, oh, wat had ik daar zo graag bij geweest!!
Hulde aan Questlove om er deze parel uit te puren. Voor de wereld in het algemeen en de zwarte Amerikaans gemeenschap in het bijzonder is dit een zeer belangrijk document dat net op tijd uitkomt in volle nasleep van #blacklivesmatter. Want laat ons duidelijk zijn, dit festival was meer dan gewoon een festival. Het gaf en geeft de zwarte bevolking een stem, een identiteit.
Bekijk dus deze docu die de titel meekreeg: Summer of Soul (…or, when te Revolution could not be televised) en te bekijken is op Disney+. De €8,99 voor een maand Disney+ is de docu alleen al meer dan waard. Geen excuses dus en laat u onderdompelen in dit heerlijke muzikale bad.
met plezier,
uw popkenner
