‘Dat we dan misschien maar naar de bib moeten gaan.’ Het is zaterdagvoormiddag en de tekenles gaat niet door. Er is dus tijd vrij gekomen. Buiten regent en waait het, bladeren vliegen door de lucht. Typisch weer voor de tijd van het jaar. Ik grabbel in de berging een tas uit de daarvoor bestemde bak, blindelings, om de boeken te beschermen tegen de regen. Als ik de tas in mijn handen bekijk overvalt me een gevoel van melancholie, een gevoel van gemis.
In mijn hand houd ik de tas die werd uitgebracht naar aanleiding van Astrid Lindgren Memorial Award die Bart Moeyaert won in 2019, zeg maar de Nobelprijs voor jeugdliteratuur.
Als ik me nog goed herinner heb ik die tas gekregen op de Boekenbeurs in 2019 bij aankoop van enkele boeken.
Dat verklaart ineens die opstoot van melancholie die al enkele dagen ergens sluimert in mijn hoofd.
De herfst is sinds jaar en dag de periode van de Boekenbeurs. Sinds mijn jonge tienerjaren de beurs waar ik jaarlijks naar toe trok. In het begin met mijn ouders, later alleen, met een vriend, mijn geliefde en die laatste keer daar in 2019 met mijn kinderen. De hoop koesterend dat ook zij hier een jaarlijks gebeuren van zouden maken.
Vele mensen hielden niet van de Boekenbeurs: te druk, te commercieel. ‘Betalen om rond te wandelen in een grote boekenwinkel? Nee dank je!’ Dat gevoel. Maar niet bij mij. Ik hield van de boekenbeurs. De herfstige sfeer errond.
Ik kwam er voor het eerst met mijn ouders ergens eind jaren 80. Ik kreeg geld voor een boek, misschien twee. 11 november is het Sint-Maarten. Als cadeau voor mijn naamdag kreeg ik, op voorhand ja, een cent om op de Boekenbeurs op te souperen.
Ik vermoed dat de Boekenbeurs dat extra zetje gaf waardoor ik behoorlijk verslaafd raakte aan lezen. Thea Beckman werd bijvoorbeeld één van mijn favoriete auteurs. Haar dikke, vaak historische boeken, heb ik verslonden. Op de boekenbeurs heb ik haar jammer genoeg nooit ontmoet. Haar boeken vond ik voornamelijk in de bib!
Mijn favoriete stand op de Boekenbeurs was steevast die van Averbode, de TOP boeken die er te koop waren. De uitgeverij waar het kruim van de Vlaamse jeugdliteratuur present tekende.
Op voorhand werd er opgezocht welke boeken er waren uitgekomen en me interesseerden, welke auteurs er zouden signeren. Want dat was toch echt wel het hoogtepunt: de auteurs ontmoeten die dan ook nog eens je boek signeerden.
Bart Moeyaert zat daar ook tussen. Ik kocht er in 1989 zijn debuut Duet met Valse Noten. Het boek zou in mijn jonge puberjaren gelezen en herlezen worden. Keer op keer. Het moet nog steeds mijn meest gelezen boek zijn. Bart Moeyaert werd mijn favoriete Vlaamse auteur.
Ik zocht hem de voorbije dertig jaar regelmatig op op de Boekenbeurs. Op den duur was er een blijk van herkenning.
In 2005 ging ik er me mijn geliefde heen. We zouden er ‘Luna van de Boom’ door hem laten signeren. Het boek was zo’n beetje ‘ons’ boek geworden. Ik las het haar voor dicht bij elkaar in bed. Of ik liet het Bart zelf doen met zijn bijzondere stem vanop de bijhorende cd.
U hebt al door, ik was en ben stiekem nog steeds, een onverbeterlijke romanticus.
Luna van de Boom was ‘ons’ boek. Wij hadden beslist dat als we een dochter zouden krijgen die naar de naam Luna zou luisteren. In 2007 was het dan zover en werd Luna geboren. Iets later liet ik een andere versie van het boek door Bart signeren, voor Luna natuurlijk.
Bart Moeyaert woont sinds kort bij ons in het dorp, wat ik eigenlijk toch wel heel bijzonder vind. Eénmaal ben ik hem tegengekomen in de plaatselijke Standaard Boekhandel. Hij herkende me natuurlijk niet meer en ik heb hem ook niet aangesproken. Wat zeg je op zo’n moment aan een literaire held?
Luna heb ik nooit aan het lezen gekregen en dat zal er hoogstwaarschijnlijk ook niet meer van komen. Lezen is niet voor iedereen even evident. Zij kan dan weer als de beste paarden ‘lezen’ en zij haar. Iets waar ik dan weer geen geen kaas van heb gegeten.
Onze twee jongsten, een tweeling, lezen wel. Super. Vandaar ons gepland bezoek aan de bib. In 2019 waren zij er ook bij daar op de Boekenbeurs. Wat de allerlaatste editie zou worden zonder dat iemand het wist. Geen naamdag in het verschiet voor hen maar een boek kiezen of twee mochten ze natuurlijk wel.
Vorig jaar bracht ik mijn allereerste boek uit. Een jongensdroom die uitkwam. Die bijhorende droom om ooit op de boekenbeurs te kunnen signeren werd datzelfde jaar aan diggelen geslagen omdat de Boekenbeurs wegens gekende redenen niet kon doorgaan. Oh, wat had ik daar graag gezeten, ja zelfs met het besef dat er waarschijnlijk amper volk aan mijn stand zou stoppen. Behalve een vriend dan die uit verveling me wel eens in mijn gezicht had willen komen uitlachen terwijl er even verder tientallen mensen staan aan te schuiven bij een stand waar één of andere kok zijn nieuwste kookboek zit te signeren.
Wat me dan ineens doet denken aan een voorval daar op die laatste Boekenbeurs in 2019. Ik en mijn geliefde hadden en hebben al lang het voornemen eens werk te maken van vegetarisch koken, minder vlees, meer groenten. Nu is koken allerminst iets wat mijn geliefde graag placht te doen. Wanneer ze op de Boekenbeurs het boek ‘Nog eenvoudiger’ van Pascalle Naessens tegenkomt is haar interesse gewekt. Als ze het boek doorbladert en mijn zoon de foto’s van de gerechten ziet laat hij duidelijk en luid hoorbaar zijn walging horen. Net op dat moment passeert Pascale in hoogsteigen persoon en kom ik niet meer bij. Voor de geïnteresseerden: het boek staat in de kast en is nog nooit gebruikt.
Enkele maanden geleden kwam het verdict: nooit geen boekenbeurs meer, failliet, corona gaf de doodsteek. Er werd nog naar overnemers gezocht, maar helaas, boek.be, de organisatie is definitief weg.
Vandaar dat melancholische gevoel, het besef van nooit geen Boekenbeurs meer.
Al was er wel een soort alternatief. ‘Lees! Het boekenfestival’. Zelfde periode, zei het iets korter, ook in Antwerp Expo en met signeersessies en al. De uitgeverijen staan minder centraal wat ik zeer jammer vind, boekenwinkels als Standaard Boekhandel en Fnac nemen grote ruimtes in. Kleinschaliger is het. Maar misschien daarom wat overzichtelijker… Ik weet het niet. Ik ben niet geweest, volgend jaar misschien.
Boeken voor mezelf kiezen in de bib doe ik nog zelden, vandaag dus ook niet. Ik koop ze nog steeds het liefst, dankzij de boekenbeurs vermoed ik. Al is boeken kopen op de boekenbeurs altijd net dat specialer gebleken. De papieren tasjes waarin ze de boeken staken maakte het helemaal magisch. Ik kon ze dan ook steeds weer moeilijk weggooien. Dat is ook de reden dat ik graag ga boeken snuisteren en kopen in de Groene Waterman in Antwerpen. Zij steken hun boeken ook steevast in zo’n zakje.
De laatste jaren is de jacht op handtekeningen op de Boekenbeurs fel verminderd. Ik zal dan toch een beetje volwassen geworden zijn zeker. Een 45 jarige man die handtekeningen jaagt, het misschien toch wat vreemd. Al blijf ik het stiekem wel fijn vinden.
Sinds Luna van de Boom ben ik trouwens een groot liefhebber geworden van prentenboeken. Als zo’n tekenaar dan signeert op de boekenbeurs schuif ik toch nog steeds maar al te graag aan om een echte tekening in mijn boek te laten zetten.
Tekenaars als Carll Cneut, Sassafras de Bruyn of opkomend talent als Yule Hermans die ik heb leren kennen omdat ze het laatste boek van mijn goede vriend Tom Marien heeft geïllustreerd.
Fantastisch toch die persoonlijke touch die ze aan een boek geven en die het boek een bijzonder plaatsje in de boekenkast en in mijn hart geven.
Met platen heb ik dat ook. Ik heb het altijd fijn gevonden om platen te laten signeren. Ik ben daarom ook zo’n fan van het gegeven ‘crowdfunding’. De artiest, of het nu een schrijver of een muzikant is, zamelt geld in om de release van zijn nieuwste werkstuk te bekostigen. Als je daar als publiek aan kan bijdragen maakt dat je je meer betrokken voelt. Als je dan in ruil een gesigneerd en/of genummerd exemplaar krijgt maakt het extra bijzonder. Als die artiest dan bijvoorbeeld ook nog eens extra exclusieve platen maakt met handgemaakte hoezen ben ik helemaal verkocht.
Dat doet me er aan denken dat mijn goede vriend Bjorn Eriksson net een crowdfundingactie op poten heeft gezet om zijn nieuwe plaat te bekostigen! En ja, er zijn gesigneerde exemplaren bij en genummerde en er zijn er zeer exclusieve met handgemaakte hoes! Ik zou zeggen steun hem! Hij kan het gebruiken! En het is het meer dan waard!
Uw boeken/popkenner
